Als consumenten en fans van muziek willen we dingen te weten komen over de muzikanten zelf. Wat voor soort mensen zijn het? Wat voor soort muziek vinden ze leuk? Hoe reageren ze op een gecancelde vlucht? In veel opzichten lijkt dit soort info triviaal, en natuurlijk is het de muziek die het belangrijkst is, en niet de muzikant.

Toch is de wereld erom heen ook hartstikke interessant. Ook in het geval van abstracte elektronische muziek speelt de context waarin de muziek gemaakt wordt een belangrijke rol; sommigen beweren zelfs dat context een essentieel onderdeel is van wat muziek tot muziek maakt.

In het licht daarvan is er geen beter persoon dan Terre Thaemlitz om hierover te spreken. In eerste plaats bekend om haar werk onder de naam DJ Sprinkles, dat schatplichtig is aan New Yorks queer-deephousetraditie. Ook is ze fel in haar politieke uitspraak, vaak melancholisch en put ze uit thema's die bijna universeel genegeerd worden door de commerciële muziekindustrie. In haar eigen woorden: "De contexten van waaruit het geluid van deephouse voortkomt zijn vergeten: seksuele- en gendercrisis, transgender sekswerk, zwarte markthormonen, drugs- en alcoholverslaving, eenzaamheid, racisme, HIV, ACT-UP, Thompkins Sq. Park, politiegeweld, geweld tegen homo's, onderbetaling, werkloosheid en censuur. En dat allemaal op honderdtwintig beats per minuut."

De sferische tonen van Thaemlitz zijn vooral goed hoorbaar in haar houseproducties, wat atmosferische nummers oplevert die een soort pijn en lijden oproepen, maar dit toch omzetten in iets prachtigs. Haar Soulnessless-project was niet alleen een kritiek op de manier waarop grote labels distribueren, haar betoog ging verder dan de muziek zelf door de onorthodoxe manier waarop ze haar album releasde.

Ik vroeg Thaemlitz om het over de context van haar muziek te hebben en haar gevoelens te delen over hoe het publiek haar werk consumeert en begrijpt. Als antwoord biedt Thaemlitz een inzicht en gids voor de principes die haar muziek vormgeven en de offers die gemaakt moeten worden om op haar eigen manier te blijven opereren in de muziekindustrie.

Problemen

TT: Ik denk dat de afkeer van feminisme en gender voor de meeste mensen ontstaat op een onbewuste manier, als een vorm van zelfbehoud. Het bevragen van genderconstructies betekent namelijk dat je bepaalde aannames over jezelf omver zou kunnen werpen, en dat je daardoor mogelijk ook sociale relaties ontregelt.

Bepaalde onderwerpen worden alleen relevant als iemand discriminatie op een bepaald intensiteitsniveau ervaren heeft, waardoor hij of zij los wordt gedreven van apathie en onverschilligheid. Dus natuurlijk zijn er veel mensen zijn die struikelen over mijn producties, omdat het mensen zijn met een leven waarin dat soort zaken niet worden besproken. Misschien omdat ze het makkelijk hebben. Misschien omdat ze het zo moeilijk hebben dat ze nog niet geconfronteerd kunnen worden met het probleem."

Saboteer jezelf

Ik ben bewust geen popmuzikant die zich zorgen maakt over weerklank vinden bij zo veel mogelijk mensen. Voor mij is het beeld van een duizendkoppig, in harmonie juichend publiek volslagen fascistisch en onaantrekkelijk. Het is geen onderdeel van waar ik op dit moment mee bezig ben. Ik maak zakelijke beslissingen die me toestaan om die commerciële vraag naar het aanspreken van de massa te vermijden, hoewel dat counter-intuïtief is ten opzichte van kapitalistische, zakelijke relaties. Het saboteert zeker de mogelijkheid om met bepaalde labels of producers samen te werken. En dit zijn beslissingen met consequenties, want ik kom niet uit een rijke familie of iets waardoor ik de mogelijkheid zou hebben om een beetje aan te kloten en het allemaal kunstzinnig of theoretisch op te vatten.

Wees zo nutteloos mogelijk

Dit is hoe ik het jarenlang heb gedaan: geld verdienen, mijn huur betalen, brood op de plank. Het is een voortdurend en onstabiel proces dat veel energie vreet. En - dit is erg belangrijk - het gaat niet om 'compromisloos' zijn, of wat voor zogenaamd kunstzinnig bullshitcliché dan ook. Het gaat niet om 'doen waar je van houdt'. Nee! Het gaat om het aanspreken van de compromissen die iedere dag in de industrie gemaakt worden. Het is in feite de feministische energie waar Laurence Rassel over sprak in Useless Movement: "We zullen het nooit vangen. Ik bedoel, we zullen nooit op de juiste locatie aankomen. Altijd ontregelen, altijd jagen, altijd bewegen, altijd achter iets aanzitten dat we niet kunnen hebben. Daardoor hebben we veel energie en veel nutteloze verwachtingen, of veel nutteloos verzet.

Ik bedoel, in deze zin gaat het woord 'nutteloos' net zo goed over dominante uitsluitingen als dat het over een soort van vrijwillige ontkoppeling gaat van de patriarchale regels. Het gaat over het niet meedoen met de regels die zijn opgezet door het kapitalistische systeem. Wat als nutteloos of zonder waarde wordt neergezet door het dominante culturele establishment, kan op z'n tijd omgezet worden in ongelooflijke, functionele nutteloosheid - eentje die andere manieren van doen en bestaan bewerkstelligt. Maar dit vereist gedrevenheid en focus, één doel voor ogen hebben. In dezelfde mate als dit gebeurt in de grote boze zakenwereld.

Het is klinkklare bullshit dat muziek universeel zou zijn

Gezien de meeste muziek aan ons wordt opgedrongen via de retoriek van 'universaliteit' of een of ander empathisch een-op-een begrip tussen luisteraar en producer, was ik opgelucht toen ik erachter kwam dat er ook een ander soort reactie mogelijk is, en dat die te maken had met een bewustzijn van verschillende ervaringen rond hetzelfde geluid. Simpel gezegd: ik interpreteer het gevoel van 'voyeurisme' als een bewustzijn van een sociale kloof, wat de eerste stap is in niet meer geloven dat muziek voor iedereen hetzelfde is. Dit heeft allemaal te maken met een bewustzijn van contexten, waar ik me klaarblijkelijk voor interesseer en iets is waar ik veel moeite in stop om te proberen om mensen erover te laten nadenken. Ik ben meer gealarmeerd door mensen die er niet over nadenken, of helemaal geen sociale verschillen voelen - alsof je op een snobistische, rijke, witte club bent waar oude Jamaicaanse reggaeplaten gedraaid worden en niemand denkt dat het niet met elkaar te rijmen valt. Snap je wat ik bedoel?

THUMP: Thaemlitz's track Ball'r (Madonna Free Zone) bekritiseert expliciet Madonna's Vogue. Hieronder verklaart ze haar minachting.

Over Madonna en het tegengaan van het uitgummen van sociale contexten

Wat ik op het punt sta om te zeggen heeft betrekking op meer dan alleen Vogue, het probleem met Vogue heeft niet te maken met Madonna's gebrek aan authenticiteit. Als we het eerlijk hebben over dragcultuur - die onlosmakelijk verbonden is met seksuele- en genderklassen en geboren is uit het geweld van heteronormatieve culturele opvattingen - zijn we automatisch in het gebied beland van cultureel gemandateerde bedrieglijkheid en huichelarij. Het gaat niet om authenticiteit. Fuck authenticiteit. Waar het om gaat is hoe het nummer als medium functioneert, en als een representatief apparaat - het is vooral een popnummer waarvan enkele honderdduizenden, zo niet miljoenen, exemplaren verkocht zijn. Vogue heeft haar toegang tot de mainstream gekocht door op agressieve wijze de factoren van ras en gender uit te wissen die aanleiding gaven tot vogueing, allemaal om aantrekkelijk te zijn voor de massa. Op het niveau van marketing bestaat er geen twijfel dat de mainstream aanspreken betekent dat je het hebt tegen blanke heteroseksuelen. Dat is hoe je uitkomt op een tekst als It makes no difference if you're black or white, if you're a boy or a girl. In werkelijkheid waren de subculturen die vogueing cultiveerden juist onlosmakelijk verbonden met sociale contexten die door de dominante cultuur worden gedefinieerd aan de hand van uitsluitingen van ras, gender en seksualiteit.

Dat is dus het probleem. Zelfs als de doelgroep zich hier totaal niet van bewust is, gaat het erom hoe je ervoor kiest om dingen te bespreken en te representeren aan een publiek. Het gaat over hoe je op mogelijke misverstanden anticipeert en hoe je ze comprimeert. Het gaat om aannemelijke strategie.

En ik vind Madonna's strategieën behoorlijk vooringenomen in hun uitvoering. Dat is waar een nummer als Vogue problematisch wordt. Het houdt zich bezig met geforceerd neerhalen van iets, maar dat behandelt de problemen waar het echt om gaat juist niet. Ze zegt dat ze kwesties aansnijdt, die ze in werkelijkheid uitsluit.

Het is soortgelijk aan de manier waarop haar nummer Papa Don't Preach nooit de Amerikaanse hitlijsten had gehaald als de tekst 'But I made up my mind, I'm keeping my baby' iets was geweest als 'I'm not keeping my baby'. Wow, wat een onmogelijk ander lied zou dat zijn geweest! Met alleen die kleine twist was ik waarschijnlijk een Madonna-fan geweest. Maar het zou waarschijnlijk nooit het album gehaald hebben. Zonder twijfel zouden grote labels het geband hebben. Ik weet niet of mensen in de UK kunnen bevatten hoe anti-abortus de Amerikaanse cultuur tegenwoordig is, en hoe moeilijk het is voor mainstream media om te suggereren dat abortus iets anders zou kunnen zijn dan een tragedie.

Doe geen concessies

Deze concessies van toegang tot de muzikale mainstream tonen diepe contextuele politieke compromissen. In een globale economie waarin mensen in nog fundamentelere landen dan de VS met de tekst meezingen heeft dit diepe propagandistische effecten. En het is een tragisch teken dat in veel landen - inclusief de VS -Vogue of Papa Don't Preach werden ontvangen als zogenaamd radicaal en liberaal. En toch is de subtekst van beide nummers in mijn ogen ontegenzeggelijk conservatief. Ze gaan niet ver genoeg. Ze zijn strategische boobytraps om de discussies na een bepaald punt stil te leggen, en dit is onlosmakelijk verbonden met de marketing- en salesfunctie van de nummers.

En dit is hoe echte problemen ontstaan. Op dit niveau van analyse zou men moeten leren luisteren naar de muziek die ze kopen, omdat dit het niveau is waarop de muziek waarvan mensen het gevoel hebben dat het hun identiteit definieert, in wezen in relatie staat tot sociale en culturele consequenties. Als je dit niveau van discussie niet begrijpt, dan zou ik willen zeggen dat dit een gebrek aan bewustzijn is over hoe iemands gevoel van eigenwaarde continue cultureel gemanipuleerd wordt. En dat beperkt dan weer diegene zijn gevoel van politieke betrokkenheid.

Erken de hypocrisie in je eigen werk

Ik denk niet dat je de populariteit van Madonna's Vogue kan vergelijken met de populariteit van mijn producties. De schaal van mijn distributie en luisteraars is nog geen fractie van haar bereik, dus de culturele en economische ramificaties zijn volledig verschillend. Maar in mijn eigen producties is er ook een shitload aan hypocrisie aanwezig. Het strategische verschil is dat ik een poging doe om op een meer open wijze met de hypocrisie van representatie om te gaan, door op actieve wijze mezelf (en de labels waar ik mee werk) te betrekken in mijn eigen kritiek, en openlijk de mogelijke misverstanden aanspreek. Ik probeer de problemen te bediscussiëren, en ik realiseer me dat ik daardoor nooit enorm succesvol zal zijn.

Wees liever specifiek dan dat je de hele wereld wil aanspreken

In popmuziek wordt de conventionele waarde van het werk van een producer beoordeeld door de grootte van zijn netwerk en aantrekkingskracht. Ik ga een andere kant op, ik vermijd het juist en probeer heel specifiek mensen aan te spreken. Dat biedt de mogelijkheid en ruimte voor een dialoog met grotere materiële consequenties. Het gaat natuurlijk niet alleen om mijn inspanningen. De labels waar ik mee samenwerk en de luisteraars moeten ook bereid en in staat zijn om ervoor te werken. Helaas is de dominante cultuur vastbesloten om ons het gereedschap te ontzeggen om te luisteren en zien wat we daarvoor nodig hebben. We moeten de dominante cultuur binnen onszelf deprogrammeren. We moeten andere methodes en manieren van ontvangen uitproberen. We moeten leren hoe te horen. Maar dat is een levenswerk en levenslang zelfevaluatie. Het is geen grap. Het is niet leuk. En dat is natuurlijk precies waarom de meeste mensen het zullen vermijden; ze overtuigen zichzelf dat dingen als gender of seksualiteit of ras of klasse of etniciteit of wat dan ook op de een of andere magische manier voor hen geen persoonlijke consequenties hebben.